Bajki to skarbnica wiedzy o świecie, relacjach międzyludzkich i autorytetach [ROZMOWA]

W tym roku dzięki Akademii Bajki Kaszubskiej dzieci poznają przygody Balbiny z IV b. Proszę powiedzieć, na czym polega ta akcja, która miała swój finał podczas Kaszubskiego Bajania na kościerskim Rynku?
To już piata edycja tego niezwykłego festynu rodzinnego. Nasza akcja polega na promowaniu bajek kaszubskich i tekstów kaszubskojęzycznych. Do tej pory cztery "Kaszubskie Bajania" polegały na tworzeniu płyt z bajkami w języku kaszubskim, czytanymi przez różnych lektorów. W tym roku mamy do czynienia z cyklem opowiadań prof. Danuty Stanulewicz, tłumaczonych przez Bożenę Ugowską na język kaszubski.

Na czym polegał pani udział w projekcie?
W tym roku zostałam poproszona o nagranie jednej części Balbiny, konkretnie siódmego rozdziału. Realizator tego przedsięwzięcia wpadł na pomysł, że przydałaby się dziewczynka, która spajałaby te wszystkie opowiadania, zapowiadała poszczególne rozdziały. Zaproponowałam moją córkę Anielkę, która w październiku skończy siedem lat. Nie czyta jeszcze płynnie w języku kaszubskim, ale udało się nagrać poszczególne części i mam nadzieję, że audiobook się spodoba.

Czy język kaszubski jest trudny?
To zależy. Dla kogoś, kto zupełnie nie zna tego języka i nigdy nie miał z nim do czynienia, może wydawać się trudny i niezrozumiały. Natomiast dla ludzi z Kaszub, którzy niekoniecznie mówią po kaszubsku, ale na co dzień z tym językiem obcują, nie powinien sprawiać większych trudności.

Jak można zachęcić dzieci do nauki języka kaszubskiego?
Najlepiej to pewnie przykładem. Sądzę, że takie akcje jak "Bajkowe Bajania" również może przynieść wiele korzyści. Dzieci dostają bowiem audiobook, który mogą w każdej chwili odtworzyć, a ciekawe perypetie i rozważania Balbinki z płyty zachęcają do kolejnych odsłuchań.

Dlaczego warto czytać bajki kaszubskie, jakie przesłania są w nich zawarte?
Bajki to skarbnica wiedzy o świecie, relacjach międzyludzkich i autorytetach. Te kaszubskie dodatkowo ukazują piękno Kaszub i specyfikę naszego ludu. Napisane w przystępny i zrozumiały sposób pomagają dzieciom jeszcze lepiej rozumieć otaczający je świat i odnajdować w nim swoje miejsce.

Które bajki kaszubskie poleciłaby pani tym, którzy słabo czytają i mówią po kaszubsku? Czy w ogóle w tej sytuacji jest możliwe zrozumienie treści?
W takiej sytuacji proponowałabym na początku tłumaczenia. Bajka znana już wcześniej ubogaca językowo. Ale nawet typowe bajki kaszubskie zawierają uniwersalne motywy i wątki, które z pewnością zostaną prawidłowo odczytane.

Czy obecnie literatura kaszubska dla dzieci i dorosłych jest wystarczająco promowana?
Zawsze czuje się pewien niedosyt. Widzę jednak, że sprawa nabiera pewnego tempa i można już na rynku czytelniczym odnaleźć sporo ciekawych propozycji.

Czy mieszkańcy Kaszub chętniej sięgają po książki w jęz. kaszubskim czy jednak po polsku, ale kaszubskich pisarzy?
Żeby czytać po kaszubsku trzeba mieć do tego zaparcie, jesteśmy bowiem wszyscy bardziej przyzwyczajeni do polskojęzycznych tekstów. Mogę jednak zapewnić, że jeśli "przebrnie się" przez kilka tekstów napisanych w rodny mowie, to nabiera się pewnej swobody i tempa czytania, a utwory czytane w oryginale zawsze dostarczają więcej wrażeń i ubogacają czytelnika. Z pewnością warto czytać po kaszubsku.

Czy są jakieś dane na temat tego, ilu mieszkańców Kaszub mówi po kaszubsku?
Słowa "jo" używamy na co dzień wszyscy, pewnie jeszcze kilku innych. A tak poważnie, to ostatni spis powszechny z 2011 roku pokazuje, że 228 tysięcy osób czuje się Kaszubami, a blisko połowa deklaruje używanie języka kaszubskiego. Dzięki akcjom promującym kaszubszczyznę i konsekwentnym działaniom jesteśmy w stanie się rozwijać.